Plaatsen suprapubische sonde (SPS)

• Je hoeft voor de ingreep niet nuchter te zijn, je mag dus normaal eten en drinken. 
• Het gebruik van alle bloedverdunnende middelen geeft een verhoogde kans op bloedingen tijdens en na het plaatsen van een buikkatheter. Die bloedverdunnende medicijnen moeten dan ook in overleg met de uroloog tijdelijk worden gestopt. Hoe lang en of je in de plaats een vervangmiddel krijgt (onder de vorm van spuitjes) zal door de arts beslist worden.
• Je kan na de ingreep onmiddellijk naar huis. We adviseren je voor begeleiding en vervoer naar huis te zorgen, zodat je niet zelf moet rijden. 

Het plaatsen van de suprapubische sonde vindt meestal op de consultatie urologie plaats, onder plaatselijke verdoving. Het plaatsen van de katheter vindt onder steriele omstandigheden plaats om infectie te voorkomen. 

De ingreep duurt ongeveer vijftien minuten.

• De verpleegkundige zal je buik tussen je navel en het schaambeen scheren.
• Om de suprapubische katheter veilig te kunnen plaatsen moet de blaas vol zijn. De uroloog controleert dit eventueel met het echografietoestel. Zo nodig wordt de blaas bijgevuld. Hiervoor wordt via de plasbuis een blaaskatheter geplaatst. 
• Nadat je buikwand met ontsmettingsmiddel is ontsmet, verdooft de uroloog je huid met een injectie.
• Daarna maakt de arts een kleine snede en prikt vervolgens met een naald de blaas aan. Dat kan een beetje pijnlijk zijn.
• Door deze naald heen plaatst de arts de katheter rechtstreeks in je blaas.
• De arts verwijdert de naald en de verpleegkundige blaast de ballon van de katheter op. De ballon zorgt ervoor dat de katheter niet uit je blaas valt.
• De wonde van de buikkatheter wordt bedekt met een steriel compressieverband.

Na de ingreep krijg je van de verpleegkundige nog aanvullende informatie over de verzorging van je buikkatheter.

Je kan daarna naar huis. Wij adviseren je voor begeleiding en vervoer naar huis te zorgen, zodat je niet zelf moet rijden.

Vlak na de plaatsing kunnen volgende complicaties zich voordoen:

• Bloedverlies in de blaas: extra veel drinken om de blaas te spoelen is aangewezen.
• Koorts: contacteer de consultatie urologie als je in de eerste 24 uur na het plaatsen van de katheter koorts boven de 38.5°C hebt.
• Aanprikken van bloedvat of darmlis tijdens de procedure: komt zelden voor. Het risico wordt kleiner als blaas goed gevuld is voor de plaatsing van de katheter.

Als je langere tijd een suprapubische katheter hebt, dan kunnen volgende problemen optreden:

• Verstopping:
  • Als de sonde niet meer afloopt, controleer je eerst of er nergens een knik in de leiding zit die de afvloei kan verhinderen.
  • Ga ook steeds na of de opvangzak zich onder het niveau van de blaas bevindt en of de opvangzak goed is aangesloten. 
  • Neem in andere gevallen contact op met je huisarts of het centrum urologie. 
• Blaaskrampen: samentrekkingen van de blaas zijn vaak het gevolg van irritatie van je blaas door de katheter. Die klachten verdwijnen meestal vanzelf.
• Blaasontsteking: neem contact op met je arts in geval van koorts, troebele of onwel ruikende urine of pijn in de onderbuik.
• Uitgevallen katheter:
  • Er moet zo snel mogelijk een nieuwe katheter ingebracht worden voor het gaatje zich terug sluit. Dat kan heel snel gebeuren. Na het sluiten van de opening verloopt het herplaatsen veel moeilijker voor de arts en pijnlijker voor jou.

  • Contacteer zo snel mogelijk je huisarts of het centrum urologie.

Als de katheter blijvend is, moet je die om de zes weken verwisselen. Als de katheter regelmatig verstopt, kan de verwisseling sneller gebeuren.

Een aantal tips: 

• Drink veel water (1,5 liter per dag).
• Was steeds je handen voor en na elke handeling met de katheter. 
• Je mag met een suprapubische katheter dagelijks onder de douche.
  • Was de huid rondom de katheter met water en droog zorgvuldig af.
  • Als er wat beslag uit de opening komt, ontsmet die dan.
  • Leg een splitkompres rond de katheter en daarover een kompres zodat de opening afgedekt is. Kleef dit vast.
• Zorg dat de slangen van de opvangzak niet afgekneld zijn.
• Oefen nooit trekkracht uit op de sonde.
• Zorg altijd voor een gesloten systeem. Maak de sonde dus nooit los van de opvangzak om contaminatie te vermijden.
• Houd de opvangzak steeds lager dan de blaas.
• Leg de opvangzak niet op de grond.
• Het katheterventiel bevat een kraantje of flip-flo ventiel. Hiermee kan je overdag de katheter afsluiten zodat je geen beenurinaal hoeft te gebruiken. Je gaat dan regelmatig naar het toilet om je blaas via het katheterventiel te laten leeglopen (bv. om de 3 tot 4 uur).
• Draag je overdag een beenurinaal, ledig dat dan meermaals per dag. Het beenurinaal kan bevestigd worden ter hoogte van de kuit of dij. Bij je bandagist zijn speciale beenbandjes voor het beenurinaal verkrijgbaar.
• ‘s Nachts kan je een nachtopvangzak aansluiten op het beenurinaal. Zet in dat geval het ventiel van de katheter open.
  • Ontsmet het connectiestuk van de nachtopvangzak voor en na gebruik met een ontsmettingsmiddel op basis van alcohol. Gebruik de beschermdop van het connectiestuk tijdens het bewaren van de nachtopvangzak.
  • Ontsmet ook het uiteinde van de nachtopvangzak na het ledigen. 
  • Vervang de nachtopvangzak om de vijf dagen.
• Ledig en reinig beenurinaal of nacht-opvangzak na elk gebruik.
  • Laat de urine in het toilet lopen.
  • Spoel eventueel de zak met koud leidingwater en laat de zak leeglopen.
  • Draai het afsluitventiel dicht.
• Blaastraining: Noteer deze gegevens in een mictiedagboek. Aan de hand hiervan kan je arts beslissen of de sonde verwijderd kan worden.
  • Spontane blaaslozing: volume dat je zelf plast via de natuurlijke weg.
  • Residu: volume dat je na het plassen laat weglopen door het ventiel open te zetten.