Diepe hersenstimulatie bij de ziekte van Parkinson

1. Screeningsopname

Om te weten te komen of je in aanmerking komt voor DBS en om aan alle wettelijke voorwaarden te voldoen, plannen we een opname van drie dagen in het ziekenhuis.

• De parkinsonverpleegkundige maakt een video-opname van jou met en zonder je parkinsonmedicatie.
• De neuropsycholoog voert een geheugen- en psychologische screening uit.
• De radioloog voert een MRI van de hersenen uit die later gebruikt wordt voor een correcte plaatsbepaling van de elektroden en om te zien of er geen anatomische afwijkingen zijn.
• De kinesitherapeut en logopedist beoordelen je mobiliteit en spraak.
• Mogelijke andere preoperatieve onderzoeken zoals o.a. een RX van de thorax, nazicht door een cardioloog en bloedafname.

2. Multidisciplinair overleg

Wanneer je de nodige onderzoeken hebt ondergaan, beoordeelt het multidisciplinair team aan de hand van de bekomen resultaten of een ingreep al dan niet is aangewezen. Dit team bestaat uit een neuroloog, neurochirurg, neuropsycholoog en parkinsonverpleegkundige. Wanneer je dossier gunstig wordt beoordeeld, plannen we een ingreep in. Er is dan ook voldaan aan alle
terugbetalingsvoorwaarden.

• We observeren je minstens één nacht op de verpleegeenheid intensieve zorg waarbij ook je parkinsonmedicatie,vaak in iets lagere dosis, terug wordt gestart. Je verblijft nadien nog enkele dagen in observatie op een gewone afdeling.
• De eerste dagen na de ingreep kan je al een effect op je symptomen ervaren, nog voor de eigenlijke stimulatie wordt opgestart. Dit noemen we het “laesie-effect”. Dit verdwijnt vrijwel over een periode van enkele dagen tot weken. De stimulatie zelf starten we op als dit effect grotendeels verdwenen is en na een grondige controle van mogelijke instellingen.
• Enkele weken na de operatie mag je opnieuw met de auto rijden in samenspraak met de neurochirurg. Indien er eerder een negatief advies werd gegeven dan blijven deze regels gelden.

Omwille van het vaak voorkomende laesie-effect en voor een optimale beoordeling van de mogelijke stimulatie-instellingen wordt pas een drietal weken na implantatie gestart met de stimulatie. Het is normaal dat het laesie-effect na enkele weken opnieuw verdwijnt.

Voor de eerste instelling van de stimulatieparameters word je een tweetal dagen opgenomen.

De verdere opvolging gebeurt via het centrum neurologie. De DBS-programmatie kan aangepast worden op meerdere vlakken:

• De intensiteit van de elektrische stimulatie wordt geleidelijk aan opgedreven.
• Ook andere instellingen van de elektrische stimulatie zoals de frequentie of pulsbreedte kunnen worden aangepast.
• Er kunnen verschillende stimulatiecontacten of combinaties worden geprobeerd.

Het kan 3 tot 6 maanden duren vooraleer een optimale instelling wordt bereikt, al dan niet met een gedeeltelijke afbouw van je parkinsonmedicatie. Je komt in deze periode regelmatig op controle om aanpassingen uit te voeren. Nadien kan de opvolging grotendeels opnieuw bij je eigen neuroloog verdergezet worden.

Aan elke ingreep zijn risico’s verbonden. Mogelijke complicaties kunnen zijn:

• een hersenbloeding (ca. 2%)
• infectie van batterij of elektroden (ca. 2%) zijn. 

De uitgebreide preoperatieve screening en voorbereiding beperken echter de risico’s op complicaties.

Na opstart van stimulatie kunnen andere voorbijgaande symptomen ontstaan:

• tintelingen
• verkrampingen
• stemmingsproblemen (depressie/euforie)
• verwardheid
• dubbelzicht
• spraakproblemen

Het is belangrijk deze te melden aan de neuroloog. De stimulatie-instellingen kunnen aangepast worden zodat deze symptomen terug verdwijnen.

DBS kan de ziekte van Parkinson niet genezen. Het kan wel bepaalde symptomen verbeteren die na verloop van tijd kunnen ontstaan en onvoldoende onder controle kunnen worden gebracht met medicatie. Door deze symptomen beter te controleren kan de algemene levenskwaliteit verbeteren.

Symptomen die kunnen verbeteren na DBS:

• Schommelingen of fluctuaties die kunnen zorgen voor hinderlijke overbeweeglijkheid (dyskinesieën) en OFF-momenten
• Beven (tremor)
• Stijfheid
• Traagheid bij bewegen (bradykinesie)
• Slaap (mede door een betere beweeglijkheid ‘s nacht)

Bepaalde symptomen reageren minder goed of kunnen zelfs toenemen met DBS:

• Gangproblemen zoals o.a. freezing (tenzij goed reagerend op behandeling met medicatie)
• Moeilijke spraakverstaanbaarheid (dysarthrie)
• Niet-motorische symptomen zoals o.a. geheugenproblemen, vermoeidheid en karakteriële veranderingen zoals apathie