Vrijheidsbeperkende maatregelen
We zien vrijheidsbeperkende maatregelen als een middel van de laatste keuze. Onze zorgverleners proberen te allen tijde om geen gebruik te maken van deze maatregelen.
Visie
We zien vrijheidsbeperkende maatregelen als een middel van de laatste keuze. Onze zorgverleners proberen te allen tijde om geen gebruik te maken van deze maatregelen.
De motieven om vrijheidsbeperkende maatregelen in te zetten zijn vrijwel overal gelijk:
- Vrijheidsbeperkende maatregelen schakelen we alleen in uiterste nood in. We vermijden het gebruik ervan zoveel mogelijk.
- Vrijheidsbeperkende maatregelen passen we alleen toe bij gevaar op fysieke of psychische schade en wanneer er geen andere alternatieven zijn, bijvoorbeeld bij sterke onrust, agressie of wegloopgedrag.
- Vrijheidsbeperkende maatregelen overwegen we ook bij een reëel gevaar op het onderbreken van levensnoodzakelijke therapie en wanneer er geen andere alternatieven zijn, bijvoorbeeld om te beletten dat de patiënt het infuus of de blaassonde uittrekt.
Soorten
Bij fysieke fixatie voeren we een handeling uit of gebruiken we materiaal die de patiënt in zijn bewegingsmogelijkheden beperkt en die niet gemakkelijk kan worden verwijderd.
Voorbeelden
Binnen az groeninge hebben we verschillende materialen om onrustig gedrag of valrisico aan te pakken zoals een ballendeken, Qwiek (projectie), voelschorten, optiscan, dwaaldetectie ...
Wanneer we toch moeten overschakelen naar vrijheidsbeperkende maatregelen kunnen we gebruik maken van een tentbed, antischeurdeken, armspalken, krabwanten, onrusthekkens en hoezen ... Alleen in laatste instantie en indien geen alternatieven meer mogelijk, kiezen we voor de lendengordel.
Zijn vrijheidsbeperkende maatregelen veilig?
Hoewel we vrijheidsbeperkende maatregelen gebruiken vanuit het standpunt patiëntveiligheid, kan het gebruik ervan leiden tot verhoogde veiligheidsrisico’s. De gedwongen immobilisatie van de patiënt maakt hem meer afhankelijk van anderen. Hierdoor kunnen problemen ontstaan zoals doorligwonden, vermindering van de spiermassa, incontinentie, toenemende onrust, cognitieve achteruitgang (waarneming, taal- en denkvermogen), sociale isolatie, depressie …
Over vrijheidsbeperkende maatregelen bestaan ook heel wat misvattingen. Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat vrijheidsbeperking geen goede methode is om vallen bij 65-plussers te voorkomen. Vaak verhoogt het zelfs de kans op vallen met letsels omdat de patiënt alles probeert om zichzelf los te maken.
Afzonderen is de patiënt in een afzonderingskamer onderbrengen om hem te beschermen tegen zichzelf en/of tegen anderen.
Wij nemen de verantwoordelijkheid van de patiënt over, terwijl we zijn waardigheid en autonomie maximaal vrijwaren. Wanneer afzonderen onvoldoende is, brengen we soms ook fixatie aan om de patiënt extra te beschermen.
De afzonderingskamer
Een afzonderingskamer is een afsluitbare en prikkelarme kamer die maximale veiligheid biedt, zowel voor de patiënt als voor zijn omgeving.
We behandelen de patiënt op een veilige en menswaardige manier. Door video-monitoring en persoonlijk contact is er 24 uur op 24 zorg en controle. Bovendien laat het intercomsysteem en camera ons toe de patiënt te observeren en naar hem te luisteren.
Uit veiligheidsoverwegingen bewaren we het persoonlijke gerief op de afdeling. De maaltijden dienen we in veilige materialen op.
Acute ingrijpmedicatie (AIM) is medicatie die we gebruiken om in te grijpen bij agitatie of agressie.
Gezien de context van een acute crisissituatie, wordt dergelijke medicatie vaak toegediend met beperkte of eventueel zelfs zonder toestemming van de patiënt en/of van zijn/haar familie.
Acute ingrijpmedicatie wordt enkel gegeven in overleg met betrokken zorgverleners en met aandacht voor proportionaliteit.
Achteraf wordt tijd gemaakt voor nabespreking met de patiënt. Dit gesprek is belangrijk om het traumatisch gebeuren te helpen verwerken. Het biedt ook kansen om afspraken te maken over wat in de toekomst wenselijk is bij een eventuele herhaling van de noodsituatie.
Verloop
Bij het toepassen van vrijheidsbeperkende middelen volgen onze zorgverstrekkers een procedure “correct gebruik van vrijheidsbeperkende middelen”. Dit zorgt ervoor dat ieder gebruik van een vrijheidsbeperkend middel oordeelkundig en weloverwogen gebeurt.
- Het beslissingsproces om tot vrijheidsbeperkende middelen over te gaan, is formeel vastgelegd en gebeurt multidisciplinair met toestemming van de behandelende arts en in overleg met patiënt en familie.
- Indien we de vrijheidsbeperkende maatregelen opstarten in afwezigheid van de familie (vb ’s nachts), informeren we hen zo snel mogelijk.
- Steeds wordt gekozen voor de minst ingrijpende interventie in functie van de toestand van de patiënt.
- De duur van de vrijheidsbeperkende middelen wordt tot een absoluut minimum beperkt door regelmatig na te gaan of de vrijheidsbeperkende maatregelen nog langer noodzakelijk is en/of niet leidt tot andere risico’s.
- Over het tijdstip en de duur van bezoek kunnen we onderlinge afspraken maken. Dit is voornamelijk afhankelijk van hoe het gaat met de patiënt. Misschien kunnen door goede afspraken tussen familieleden onderling de bezoekmomenten zodanig gespreid worden dat het het toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen tot een absoluut minimum herleid kan worden.
Je inbreng
Vrijheidsbeperkende maatregelen wekken heel wat tegenstrijdige gevoelens, zowel bij de patiënt als bij de familie maar ook bij de zorgverstrekker. Betrokkenheid van familieleden en naasten is belangrijk bij de behandeling van de patiënt.
Er samen over spreken, helpt om beter met die gevoelens om te gaan:
- Het is belangrijk om goed te begrijpen waarom we zijn overgaan tot vrijheidsbeperkende maatregelen. Spreek daarom de verpleegkundige op de afdeling er over aan.
- Je informatie kan duidelijkheid geven over de situatie waarin het probleem van de patiënt is ontstaan. Laat ons ook zeker weten welke maatregelen jullie thuis of in het woonzorgcentrum nemen om onrust weg te nemen.
- Je antwoorden kunnen angst wegnemen bij de patiënt en ook zijn bereidheid vergroten om mee te werken.
- Meld telkens aan de dienst wanneer je op bezoek komt. Op deze momenten kunnen we de vrijheidsbeperkende middelen verwijderen.
Contact
Wil je meer inlichtingen over ons beleid rond vrijheidsbeperkende maatregelen?
De verantwoordelijken binnen az groeninge:
- dr. Veerle Mouton, medisch verantwoordelijke
- Sharlon Desplenter en Fien Grégoir, verpleegkundig verantwoordelijke
Deel op