Bevalling

Naast de standaard zaken die je bij een opname in het ziekenhuis meebrengt, zijn er bij een bevalling wat extra spullen nodig:

Praktische zaken

• de gegevens van je zelfstandige vroedvrouw
• in te vullen documenten of attesten
• je trouwboekje of het erkenningsformulier
• je bloedgroepkaart
• telefoon van de drukker en doopsuikerwinkel

Voor jezelf

• een gemakkelijk kleedje of T-shirt om in te bevallen, bij een keizersnede krijg je een operatieschort
• persoonlijk toiletgerief
  • maandverbanden krijg je op de afdeling
• borstvoedingsbeha’s en -kussen als je borstvoeding wil geven

Voor de baby

• body’s 
• babykledij
• mutsje
• kousjes
• anti-krabwantjes
• slabbetjes
• knuffeltje
• fopspeen
• een setje met verzorgingsproducten (waslotion, badolie, stuitzalf, babyverzorgingsmelk, thermometer, kammetje en borsteltje). Dit verzorgingssetje kan je ook aankopen in het ziekenhuis. De pampers en pamperdoekjes liggen klaar in de kamer op de materniteit.

Voor je bezoek

• drank en versnapering
• glazen
• afwasmiddel en keukenhanddoek
• flessenopener

Voor je thuiskomst

• draagbare autostoel of reiswieg
• dekentje

Aanmelden

• Bij een geplande én niet-geplande opname meld je je aan op spoedopname.
• Bij een geplande keizersnede verwachten we je twee uur op voorhand. 

Opname

• Je wordt opgenomen op het verloskwartier. Je verblijft in een arbeidskamer tot na de geboorte van je baby. Bij een geplande keizersnede is dit doorgaans de operatiezaal van het verloskwartier. 
• Er kan maximaal 1 persoon bij je blijven.
• Je krijg een operatieschort aan. 
• We streven ernaar om de arbeid zoveel mogelijk door dezelfde vroedvrouw te laten volgen.
• Bij de opname vraagt de vroedvrouw naar jouw specifieke wensen, bevallen zonder of met epidurale. Een keizersnede gebeurt altijd onder locoregionale verdoving (meestal epiduraal, soms spinaal). 
• De gynaecoloog wordt op de hoogte gebracht van je opname. Als je eigen gynaecoloog niet aanwezig is, wordt de gynaecoloog van wacht verwittigd. In het weekend en tijdens de nacht is er een vast wachtsysteem.

Bevalling via arbeid

• Op het verloskwartier legt de vroedvrouw de monitor aan om de hartslag van de baby en de weeën te controleren. Door een inwendig onderzoek controleert ze ook de ontsluiting van je baarmoederhals. Daarnaast krijg je ook een lavement toegediend. 
• Als je draagster bent van streptokokken, starten we antibiotica op om je baby te beschermen.
• Tijdens de arbeid zal de gynaecoloog of vroedvrouw de vooruitgang van je arbeid opvolgen door vaginaal onderzoek. Soms is het noodzakelijk om de arbeid te optimaliseren door de vliezen te breken of een weeën stimulerend middel te geven. 
• De anesthesist zorgt, indien je dit wenst, voor epidurale verdoving (ruggenprik). 
• Tijdens de bevalling zal de gynaecoloog eventueel een knip plaatsen en een plaatselijke verdoving toedienen als er geen of onvoldoende epidurale verdoving is. 
• Eens het hoofdje geboren is, volgt het lichaam van de baby snel. We leggen de baby onmiddellijk op de buik van de mama; de partner mag de navelstreng doorknippen.
• Je krijgt een spuitje met medicatie om de baarmoeder te laten samentrekken.

Bevalling via keizersnede

Een geplande keizersnede

Bijvoorbeeld bij stuitligging, vernauwd bekken, voorliggende placenta

• Een geplande keizersnede vindt doorgaans plaats in de operatiezaal van het verloskwartier. 

• Bij een geplande keizersnede mag je geen vast voedsel innemen 6 à 8 uur voor de ingreep.

• De anesthesist zorgt voor de verdoving. Er wordt in vergelijking met verdoving voor arbeid een krachtigere en sneller werkende verdoving ingespoten, waardoor de benen tijdelijk erg zwaar zullen worden. 
• Er wordt een blaassonde geplaatst. 
• De operatie duurt ongeveer 1 uur. Na een tiental minuten wordt je kindje geboren. Het hechten van de buik neemt meer tijd in beslag. 
• Tijdens de keizersnede is een kinderarts aanwezig om de baby op te volgen. Je partner mag aanwezig zijn tijdens de operatie.

Een onverwachte keizersnede

Bijvoorbeeld bij een niet-vorderende arbeid of als de hartslag van de baby niet geruststellend is.

In de mate van het mogelijke volgen we de procedure van een geplande keizersnede.

Alleen wanneer alles heel snel moet gebeuren bij een dringende keizersnede en er nog geen epidurale katheter aanwezig is (bv voor analgesie tijdens arbeid), kan het nodig zijn om een algemene verdoving uit te voeren.

Je blijft nog ongeveer een uurtje op de arbeidskamer om je baby in alle intimiteit te leren kennen en indien je borstvoeding wenst te geven, wordt de baby zo snel mogelijk na de geboorte aangelegd.

Huid-op-huid

• We bieden je de mogelijkheid om “skin to skin”, of huid-op-huidcontact toe te passen na de bevalling. 
• Huid-op-huid houdt in dat de baby onmiddellijk bloot op je buik gelegd wordt zodat jullie rustig met elkaar kunnen kennismaken tijdens het eerste uur na de geboorte. Op dat ogenblik kan de baby ook voor de eerste maal aan de borst drinken.
• Huid-op-huid biedt tal van voordelen: de borstvoeding komt beter op gang, de baby wordt rustig wanneer hij je hartslag en ademhaling voelt ...

Je krijgt hierover alle gewenste informatie bij je opname op het verloskwartier en je bent uiteraard vrij om hier al dan niet voor te kiezen. Je kan ook al tijdens het prenatale infomoment meer uitleg vragen aan de vroedvrouw.

De verzorging van je baby vlak na de geboorte

• Na het eerste contact met je baby controleert de vroedvrouw je kindje. Je partner schrijft een naambandje dat onmiddellijk om het beentje van je baby geschoven wordt. We meten het gewicht, de lengte en de schedelomtrek van de kleine spruit die ook een mutsje op krijgt om afkoeling te vermijden.
• We dienen vitamine K toe.
• Geef je borstvoeding, dan wordt de baby aangelegd binnen het uur na de bevalling.
• Geef je flesvoeding, dan krijgt je kindje na ongeveer een uur het eerste flesje.
• De eerste uren na de geboorte zijn de handjes en de voetjes vaak nog wat blauw verkleurd. Dat is volledig normaal aangezien de centrale organen eerst van bloed worden voorzien. 

De verzorging van je baby op materniteit

• De vroedvrouw volgt de voeding en het gewicht van je baby op. 
• Vanaf 72 uur na de bevalling voert de vroedvrouw de Guthrie-test (hielprik) uit. Wanneer je al naar huis bent, wordt dit door de vroedvrouw bij je thuis uitgevoerd. 
• De kinderarts komt op de eerste dag van de bevalling en op de dag van ontslag tijdens de voormiddag langs en voert een volledige controle van je baby uit. 

De verzorging van de mama

• Na de keizersnede mag je de eerste 24 uur niet uit bed. De epidurale pomp, infuus en blaassonde blijven tot dan ter plaatse.
• De vroedvrouw volgt je pijn op, geeft je info en begeleiding waar nodig. Ze leert je ook de baby verzorgen, bvb het geven van een babybadje. 
• Wanneer je borstvoeding geeft, komt een lactatiedeskundige langs. 
• Twee dagen na de bevalling neemt de vroedvrouw bloed bij je af. 
• Je krijgt dagelijks bezoek van een gynaecoloog, uitgezonderd op zon- en feestdagen. 
• Indien je dit wenst, komt ook een kinesitherapeut langs. 

• De verblijfsduur na een vaginale bevalling is 3 nachten en na een keizersnede 4 nachten. 
  • Meer en meer beslissen ouders om een dagje vroeger naar huis te gaan. Zo komen ze sneller terug in hun vertrouwde omgeving. Heb je hiervoor interesse, bespreek dat dan al tijdens je zwangerschap met je gynaecoloog of de vroedvrouw tijdens de prenatale counseling.  Vanzelfsprekend primeren jouw veiligheid en die van jouw baby. Daarom wordt de uiteindelijke beslissing over je vertrek naar huis maar genomen tijdens je verblijf, in overleg met je gynaecoloog en kinderarts. 
• Na het ontslagconsult van de kinderarts mag je naar huis. 
• Als je kort na ontslag problemen krijgt die te maken hebben met je bevalling, kan je steeds contact opnemen met de vroedvrouw van de verlosafdeling.
• Bij ernstige problemen met je baby ga je best onmiddellijk naar de dienst spoedopname.

Bloedverlies/naweeën

• Bloedverlies is normaal tot 4 à 6 weken na de bevalling. Het bloed is eerst eerder helderrood en nadien eerder donkerrood tot bruin. 
• De hoeveelheid bloed neemt meestal snel af maar het verloop kan ook wat onvoorspelbaar zijn: het is mogelijk dat het bloedverlies bijna volledig stopt om dan opnieuw weer wat toe te nemen. 
• Gebruik regelmatig nieuwe maandverbanden. Gebruik geen tampons gedurende de eerste 6 weken na de bevalling. 
• Zolang er bloedverlies is, ga je best niet zwemmen en neem je beter een douche, geen bad. 
• Naweeën kan je thuis nog waarnemen maar vaak is het ergste dan al voorbij. 

Hechtingen 

• Als je geknipt werd of als een klein scheurtje gehecht werd, kan dat jou tijdelijk wat hinder bezorgen, voornamelijk bij het zitten. Een goede hygiëne is zeker bevorderlijk voor de goede genezing van de knip. 
• Als je een keizersnede onderging, worden de hechtingen na 10 dagen verwijderd door de vroedvrouw die je thuis begeleidt of door je huisarts tenzij ander advies van je gynaecoloog. Meestal is het alleen meer nodig om de knoopjes af te knippen. 

Contraceptie en seksualiteit

• Het is belangrijk te weten dat de hernieuwing van geslachtsgemeenschap gedurende de eerste paar maanden soms wat moeilijk kan verlopen. Vermoeidheid, een nog wat gevoelige knip, zorgen over de baby, vaginale droogte (vooral bij vrouwen die borstvoeding geven), minder zin om te vrijen ... kunnen allemaal factoren zijn die bijdragen tot een tijdelijke verminderde seksualiteitszin. Het is belangrijk dat je je hiervan bewust bent en dat je geduldig bent voor en met mekaar.
• Welk type voorbehoedsmiddel je kan gebruiken, hangt af van de voeding die je aan je baby geeft:

In geval van borstvoeding

• Borstvoeding op zich zorgt al voor bescherming: meestal is er tijdens de periode van volledige borstvoeding geen eisprong, al is dat NIET 100% betrouwbaar. Aanvullende contraceptie is hier dan ook aangewezen:
  • Gebruik van een condoom
  • Gebruik van de mini-pil. Die vorm van anticonceptie heeft geen enkele invloed op de borstvoeding en moet je dagelijks op hetzelfde tijdstip innemen  zonder onderbreking. Dit wordt reeds gestart bij ontslag uit de materniteit of op nacontrole.

In geval van flesvoeding

• Onmiddellijk na het ontslag uit de materniteit mag je beginnen met het innemen van de gewone pil. Een andere keuze is ‘het spiraaltje’. Dat mag echter niet onmiddellijk na de bevalling geplaatst worden. Je kan dat bespreken met de gynaecoloog tijdens de nacontrole.

Thuismedicatie

• We raden je aan, zeker in geval van borstvoeding, verder vitamines in te nemen. 
• Bij pijn (van de knip, naweeën …) kan je gerust een pijnstiller nemen.

Vroedvrouw aan huis

• Na de bevalling, biedt de vroedvrouw verdere medische opvolging en ondersteuning bij de zorg voor jou en je baby. 
• Om de zorg na ontslag uit de materniteit zo goed mogelijk voor te bereiden, wordt aanbevolen om reeds tijdens de zwangerschap een vroedvrouw aan huis te regelen.
• Op de website van de VBOV, www.vroedvrouwen.be, kan je een lijst vinden van de vroedvrouwen in de buurt. Vroedvrouwen op de lijst die onderstaand icoontje naast hun naam hebben staan, gingen het engagement aan om zorg te bieden die voldoet aan de kwaliteitscriteria die de beroepsorganisatie voorstelt. 
• Voor de diensten van de vroedvrouw is 100% terugbetaling door het ziekenfonds voorzien. Voor meer informatie hierover kan je terecht bij de vroedvrouw en op www.vroedvrouwen.be.  

Nacontrole bij de gynaecoloog

• Een controleraadpleging is normaal voorzien 4 tot 6 weken na de bevalling. 
• Maak hiervoor zelf een afspraak met je behandelende gynaecoloog.
• Vraag op dat moment ook een voorschrift voor kinesitherapie en een borstvoedingsattest.  

Postnatale kinesitherapie

• We raden postnatale kinesitherapie aan om vooral de bekkenbodemspieren te verstevigen. 
• Die behandeling start meestal na 6 weken bij een kinesist naar keuze. Bekijk ons aanbod postnatale kinesitherapie. 
• Vraag hiervoor een voorschrift aan je gynaecoloog wanneer je op nacontrole gaat.